Sara is de vijfde generatie in een familie van koffietelers. Koffie was en is de rode draad in haar leven, maar ze koos bewust voor een eigen weg binnen de koffiesector, als onderneemster, als vrouw, en als vernieuwer.
De familie bezit vandaag twee boerderijen:
- Finca La Helena in Filandia (ongeveer 90 hectare), de oudere familiefinca, gerund door Gonzalo en Edilma.
- Finca El Silencio in Buenavista, 500 hectare groot, waar Sara en haar ouders wonen. Een prachtige authentieke finca op 1450 meter hoogte, waar dankzij het microklimaat bijna het hele jaar door geoogst wordt.
Traditie onder druk
Wanneer ik vanop de finca uitkijk over de plantages, vertelt Sara’s vader, John Jairo, met een lichte melancholie hoe de tijden veranderd zijn:
“Vroeger, in de jaren ’70-’80 kon je goed leven van de koffieteelt. De internationale prijzen waren stabiel en de Nationale Federatie garandeerde afname. Koffie betekende trots én familiebanden.”
De koffiecrisis van de jaren ’80 trof de koffieboeren hard. De inkomsten daalden, velen verlieten het platteland op zoek naar een beter leven en de generatiewissel kwam tot stilstand.
Vroeger, in de jaren ’70-’80 kon je goed leven van de koffieteelt: koffie betekende trots én familiebanden
Klimaatverandering, de veroudering van de koffieplantages en het tekort aan arbeidskrachten maakten de situatie nog moeilijker.
John wijst naar de citrusplantages rondom zijn boerderij – ooit stond hier enkel koffie:
“Citrus plantages zijn minder volatiel en daardoor aantrekkelijk voor boeren. Maar de ecologische impact is groter; monocultuur, minder of geen schaduw, minder biodiversiteit. De ondiepe wortels veroorzaken erosie, en citrus vraagt meer water, pesticiden en meststoffen.”
Een vrouw met een missie
De burgeroorlog dwong Sara’s ouders om jarenlang in de stad te wonen. Het risico op ontvoeringen was groot, dus trok John dagelijks alleen naar de finca om er te werken.
Tijdens mijn verblijf bij de familie in mei, wandelden Sara en ik urenlang door de plantages. De gesprekken waren open en persoonlijk – vertrouwen groeide snel, en iets als vriendschap ontstond.
Hoewel ze opgroeide in een koffiecontext, vond Sara haar echte passie pas later. Na haar studie ‘business administration’ volgde ze op aanraden van een vriendin een opleiding koffiebranden. Daar ontdekte ze de wetenschappelijke diepgang en het innovatiepotentieel van koffie – vooral rond fermentatie, smaken en microbiologie. Ze was verkocht.
Wat me vooral raakte, was haar strijd als jonge vrouw in een machistische wereld. Ze moest vechten tegen stereotypen, zelfs binnen in haar eigen familie.
Van traditie naar innovatie
“Mijn strijd begon in 2016, toen ik deel wilde uitmaken van het familiebedrijf. Ik wilde gespecialiseerde processen introduceren om onze koffie meer waarde te geven. Mijn familie was sceptisch, mijn ideeën weken sterk af van wat ze al generaties deden. Toch hield ik vol en vond steun en middelen buiten mijn eigen familie. Toen ik kon aantonen dat specialty coffee meer oplevert dan conventionele, begon mijn vader me te steunen. De directe relaties met branderijen zorgen bovendien voor respect en waardigheid.”
Ik haalde inspiratie uit de wijn-, kaas- en yoghurtindustrie en lees graag over microbiologie en chemie
Vandaag is specialty coffee niet alleen haar passie, maar ook een economische reddingslijn van de familie. In één jaar verkocht Sara 55 ton specialty coffee, tegenover 30 ton bulk via coöperatie, een verschil dat hun bedrijf overeind hield
Ondertussen ontwikkelde ze al negen unieke fermentatierecepten:
“Fermentatie is een werk van maanden vol vallen en opstaan. Ik haalde inspiratie uit de wijn-, kaas- en yoghurtindustrie en lees graag over microbiologie en chemie. Die kennis pas ik toe in nieuwe fermentatietechnieken op onze koffie.”
Brug tussen generaties
Sara ziet de toekomst van El silencio als een integraal project.
“We willen een ecosysteem bouwen van leren, natuurbehoud en menselijke verbondenheid. Als ik hier ben, voel ik een bijzondere energie – een mix tussen oud en nieuw. Ik zie mezelf als de brug tussen generaties. Ik heb de liefde en discipline van mijn grootouders geërfd, maar ook de verantwoordelijkheid om dat erfgoed te vertalen naar de taal van vandaag. Mijn doel is om de wortels te eren, maar tegelijk de weg vrij te maken voor de toekomst van Colombiaanse koffie.”
